ارز دیجیتال (Digital currency)
ارز دیجیتال (Digital currency) شکل خاصی از پول دیجیتال است که بر پایه علم رمزنگاری ایجاد شده و به صورت الکترونیکی ذخیره و منتقل میشوند و مبنای آنها صفر و یک است. بیشتر ارزهای دیجیتال برای بهرهمند شدن از ویژگیهای اساسی مانند غیرمتمرکز بودن، شفافیت و تغییرناپذیر بودن از بلاک چین استفاده میکنند.ماهیت غیرمتمرکز ارزهای دیجیتال به این معنی است که هیچ نهاد، گروه یا سازمانی آنها را کنترل نمیکند.
همانطور که از واژه آن مشخص است، ارز دیجیتال به هر ارزش ایجاد شده در بستر دیجیتال اشاره دارد. این مفهوم در مقابل واسطههای فیزیکی مانند اوراق بانکی یا سکه مطرح میشود.
این نوع ارزها را میتوان به صورت مستقیم و بدون دخالت هرگونه واسطهای در اینترنت به شخص دیگری ارسال کرد. یعنی برای ارسال ارزهای دیجیتال به یکدیگر نیازی به افتتاح حساب بانکی، استفاده از خدمات بانکها یا هر سازمان واسطه دیگری نخواهید داشت.
ارز دیجیتال ویژگیهایی مشابه با ارزهای فیزیکی دارد، اما معمولاً تراکنشهای انتقال سرمایه ارزهای دیجیتالی بهصورت آنی و بدون مرز بین افراد قابل انجام است. ارزهای مجازی و رمزارزها (cryptocurrency) هر دو از نمونههای ارزهای دیجیتال هستند اما هر ارز دیجیتالی ارز مجازی یا رمزارز نیست.
ارزهای دیجیتال مانند پول های رایج کشور ما یا کشور های دیگر، ریال و دلار پولهایی هستند که با روش های مختلفی ایجاد و توزیع میشوند. فرایند تولید برخی از این پولها مانند بیت کوین با ماینینگ یا استخراج انجام میشود و برای تعدادی دیگر از آنها، تمامی سکهها از قبل به صورت استخراج شده در شبکه قرار میگیرند. پولهای دیجیتال همانند پولهای فیزیکی که در اختیار همه قرار دارد، برای خرید کالا و خدمات مورد استفاده قرار میگیرند اما میتوانند به استفاده در جاهای خاص نیز محدود شوند. ارزهای دیجیتال بر روی فناوری دفترکل توزیع شده ساخته شدهاند که یکی از محصولات مهم آن، فناوری بلاک چین است. بلاک چینهای عمومی که اکثر ارزهای دیجیتال از آن استفاده میکنند، قابلیت مشاهده تمامی تراکنشها را چه برای افرادی که در شبکه حضور دارند و چه برای افراد خارج از شبکه فراهم میکند. پولهای دیجیتال مانند بیت کوین و اتریوم به عنوان «پولهای غیرمتمرکز دیجیتال» شناخته میشوند؛ به این معنی که مرکزی برای تولید این پول وجود ندارد.
از دید بسیاری از مردم و رسانه های خبری، ارز دیجیتال بیت کوین اولین ارز دیجیتال حقیقی است که ایده شکل گیری آن در سال ۲۰۰۸ در وایتپیپر بیت کوین منتشر و اولین سکههای آن در سال ۲۰۰۹ استخراج شد؛ هرچند پیش از بیت کوین نیز تلاشهای زیادی برای ساخت یک ارز دیجیتال صورت گرفته بود.